Wat is een genogram?
Waarom neem jij in een team altijd de rol van verzorger op je? Of waarom vind je het lastig om met autoriteit om te gaan? Zulke vragen hebben vaak een diepere oorsprong. Een genogram helpt om die te ontdekken.
Een genogram lijkt op een stamboom, maar gaat een laag dieper. Het brengt niet alleen familieleden en leeftijden in kaart, maar ook:
-
relaties (hecht, afstandelijk, conflictueus),
-
belangrijke gebeurtenissen,
-
terugkerende thema’s en dynamieken.
Zo ontstaat er een visueel overzicht dat laat zien waar gedragspatronen hun oorsprong hebben – en hoe ze je vandaag de dag nog steeds beïnvloeden.
Waarom een genogram meer laat zien dan een stamboom
Een stamboom geeft namen en data, maar een genogram geeft inzicht in de verhalen erachter. Het maakt zichtbaar hoe familiesystemen werken en hoe overtuigingen en rollen zich van generatie op generatie herhalen.
Dat inzicht kan confronterend zijn, maar juist ook bevrijdend: wat onbewust meespeelt, kun je pas veranderen als je het herkent.
De verbinding met Transactionele Analyse (TA)
In mijn werk gebruik ik vaak concepten uit de Transactionele Analyse (TA). TA helpt te begrijpen welke rollen (egeotoestanden) je inneemt en hoe die in je vroege jeugd zijn ontstaan.
Een genogram maakt zichtbaar welke dynamieken en overtuigingen je vanuit je familie hebt meegekregen. Gedragingen uit je script die ooit helpend waren om je veilig te houden, maar die je nu misschien in de weg staan.
Welke inzichten geeft een genogram?
Met een genogram krijg je inzicht in:
Familiepatronen
Zijn er terugkerende thema’s zoals afwezige vaderfiguren, sterke moederrollen of steeds terugkerende conflicten?
Relatiedynamieken
Waar was er warmte en verbondenheid, en waar juist afstand of spanning? Dit kan verklaren waarom bepaalde interacties in je werk of privéleven stroef verlopen.
Jouw positie en rol
Welke rol nam jij in je gezin van herkomst? Was je de verantwoordelijke, de bemiddelaar, de rebel? Vaak herken je diezelfde rol in hoe je functioneert in teams of relaties.
Een genogram toepassen in coaching
In coaching gebruik ik een genogram als spiegel. Samen onderzoeken we vragen als:
-
Welke patronen herken je in je werk of relaties?
-
Welke scripts of overtuigingen wil je doorbreken?
-
Hoe kun je bewust een andere rol of positie kiezen?
Door dit bewustzijn ontstaat ruimte. Ruimte om los te komen van patronen die niet meer helpend zijn en ruimte om keuzes te maken die meer bij jou passen.
Conclusie: meer vrijheid door inzicht
Een genogram geeft je zicht op je verleden, zodat je met meer vrijheid naar je toekomst kunt kijken. Het laat zien welke patronen jou gevormd hebben – én welke je mag loslaten.
Wil je zelf ervaren wat een genogram je kan opleveren? Ik ga graag met je in gesprek.
